Hằng năm, cứ vào dịp Tết Nguyên đán thì tình hình vi phạm quy định pháp luật về pháo lại diễn biến phức tạp. Nhiều người do hám lợi, nắm bắt được nhu cầu mua, sử dụng pháo hoa của người dân nên đã lợi dụng các hình thức để kinh doanh pháo trá hình, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của Nhân dân và tình hình an ninh, trật tự tại địa phương. Để đáp ứng nhu cầu sử dụng pháo hoa trong dịp Tết đến, Xuân về một cách an toàn, người dân cần nắm rõ một số quy định tại Nghị định số 137/2020/NĐ-CP ngày 27/11/2020 của Chính phủ về quản lý và sử dụng pháo, cụ thể như sau:

1. Nếu có nhu cầu sử dụng pháo hoa, chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa

Theo quy định tại Điều 3 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP thì pháo, pháo nổ, pháo hoa nổ, pháo hoa được hiểu như sau:

Pháo là sản phẩm có chứa thuốc pháo, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra phản ứng hóa học nhanh, mạnh, sinh khí, tạo ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, gây ra tiếng nổ hoặc không gây ra tiếng nổ. 

Pháo bao gồm: Pháo nổ, pháo hoa.

(1) Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng nổ hoặc gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian;

Pháo nổ gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ;

Pháo hoa nổ tầm thấp là quả pháo có đường kính không lớn hơn 90 mm hoặc tầm bắn không vượt quá 120 m. Pháo hoa nổ tầm cao là quả pháo có đường kính trên 90 mm hoặc tầm bắn trên 120 m;

(2) Pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ.

Các cơ quan, tổ chức sử dụng pháo hoa nổ để biểu diễn, thi đấu phải được Thủ tướng Chính phủ cho phép và do tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được giao nhiệm vụ sản xuất, cung cấp (quy định tại Điều 9 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP).

Tại Điều 11 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP quy định cụ thể các trường hợp được tổ chức bắn pháo hoa nổ, gồm: Tết Nguyên đán; Giỗ Tổ Hùng Vương; Ngày Quốc khánh; Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ; Ngày Chiến thắng (ngày 30 tháng 4 dương lịch); Kỷ niệm ngày giải phóng, ngày thành lập các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Sự kiện văn hóa, du lịch, thể thao mang tính quốc gia, quốc tế và các trường hợp khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Còn tại Điều 17 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP quy định sử dụng pháo hoa như sau:

(1) Cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

(2) Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

Một trong những loại pháo hoa không gây tiếng nổ do Công ty TNHH Một thành viên hóa chất 21 (Nhà máy Z121) thuộc Bộ Quốc phòng sản xuất.

2. Các tổ chức, doanh nghiệp không thuộc Bộ Quốc phòng và các cá nhân kinh doanh pháo hoa là vi phạm quy định của pháp luật; người dân tuyệt đối không được mua pháo của các cơ quan, tổ chức không được phép kinh doanh, các cá nhân hoặc trên các trang mạng xã hội, pháo lậu, pháo không hóa đơn, không rõ nguồn gốc, xuất xứ…

Quy định về sản xuất, kinh doanh pháo hoa được nêu rõ tại Điều 14 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP, trong đó quy định việc nghiên cứu, sản xuất pháo hoa, thuốc pháo hoa do tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng thực hiện và phải bảo đảm các điều kiện theo quy định; Chỉ tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được kinh doanh pháo hoa và phải được cơ quan Công an có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự; bảo đảm các điều kiện về phòng cháy, chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường; Kho, phương tiện vận chuyển, thiết bị, dụng cụ phục vụ kinh doanh pháo hoa phải phù hợp, bảo đảm điều kiện về bảo quản, vận chuyển, phòng cháy và chữa cháy; Người quản lý, người phục vụ có liên quan đến kinh doanh pháo hoa phải được huấn luyện về kỹ thuật an toàn; Chỉ được kinh doanh pháo hoa bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật theo quy định.

Một số loại pháo nổ trái quy định.

Khi tình hình vi phạm quy định pháp luật về pháo diễn biến phức tạp sẽ tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của Nhân dân, gây mất an ninh, trật tự trên địa bàn. Tại hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai chương trình công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội năm 2024, Đại tá Trần Văn Hòa – Phó Giám đốc Công an tỉnh đã có ý kiến chỉ đạo quyết liệt đến Công an các địa phương tiếp tục thực hiện tốt chức năng tham mưu cấp ủy, chính quyền tăng cường các hoạt động tuyên truyền, vận động người dân không tàng trữ, sản xuất, chế tạo, mua bán, vận chuyển, sử dụng pháo trái phép; tích cực phát hiện, tham gia tố giác, cung cấp thông tin cho lực lượng chức năng về hành vi chế tạo, sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng pháo trái phép để vận động thu hồi hoặc đấu tranh xử lý, đảm bảo an toàn cho cộng đồng. Nhất là Công an cấp xã phối hợp các lực lượng chức năng trên địa bàn tăng cường kiểm tra, kiên quyết ngăn chặn, xử lý không để xảy ra tình trạng đốt pháo diễn biến phức tạp hoặc các vụ cháy, nổ liên quan các hành vi sử dụng pháo trái phép trước, trong và sau dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.